第一课: 你好 - Bài 1: Xin chào

语音 - NGỮ ÂM

1. 韵母 - Vận mẫu

a	o	e	i	u	ü
ai	ou	ei	ia	ua	üe
ao	ong	en	iao	uai	üan
an		eng	ian	uan	ün
ang		er	iang	uang
			ie	uo
			iao（iu）	uei(ui)
			in	uen（un）
			ing	ueng
			iong

Xem thêm tại đây

2. 声母 - Thanh mẫu

b	p	m	f
d	t	n	l
g	k	h
j	q	x
zh	ch	sh	r
z	c	s

Xem thêm tại đây

3. 声调 - Thanh điệu

a. 4 thanh điệu trong tiếng Trung:

• Thanh 1 (thanh ngang) bā: Đọc cao và bình bình. Gần như đọc các từ không dấu trong tiếng Việt (độ cao 5-5).
• Thanh 2 (thanh sắc) bá: Đọc giống dấu sắc trong tiếng Việt. Đọc từ trung bình lên cao (độ cao 3-5).
• Thanh 3 (thanh hỏi) bǎ: Đọc gần giống thanh hỏi nhưng kéo dài. Đọc từ thấp và xuống thấp nhất rồi lên cao vừa  (độ cao 2-1-4).
  Vì cao độ lúc xuống thấp sẽ nghe hơi giống dấu nặng trong tiếng Việt.
• Thanh 4 (thanh huyền) bà: Thanh  này giống giữa dấu huyền và dấu nặng. Đọc từ cao nhất xuống thấp nhất (độ cao 5-1).

Mẹo: Đọc thanh 4 bằng cách dùng tay chém từ trên xuống và giật giọng.

Lưu ý: Cách đọc theo tiếng phổ thông, nên một số vùng miền sẽ có phiên âm khác.

Chú ý: Trong tiếng Trung có 1 thanh nhẹ (Khinh thanh), không biểu thị bằng thanh điệu (không dùng dấu). Thanh này sẽ đọc nhẹ và ngắn hơn thanh điệu. Cẩn thận nhầm thanh nhẹ với thanh

    Ví dụ: māma

b. Cách đánh dấu thanh điệu

    b.1. Chỉ có 1 nguyên âm đơn

Đánh dấu trực tiếp vào nó: ā ó ě ì…

    b.2. Nguyên âm kép

• Thứ tự ưu tiên sẽ là nguyên âm “a“: hǎo, ruán…
• Nếu không có nguyên âm đơn “a” mà có nguyên âm đơn “o” thì đánh vào “o“: ǒu, iōng…
• Nếu không có nguyên âm đơn “a” mà có nguyên âm đơn “e” thì đánh vào “e“: ēi, uěng…
• Nếu là nguyên âm kép “iu”, thì đánh dấu trên nguyên âm “u“: iǔ
• Nếu là nguyên âm kép “ui”, thì đánh dấu trên nguyên âm “i“: uī

c. Quy tắc biến điệu

    c.1. Hai thanh 3 đứng cạnh nhau

• Với 2 âm tiết thì thanh thứ nhất sẽ chuyển thành thanh 2.

Ví dụ: Nǐ hǎo biến âm sẽ thành Ní hǎo 

• Với 3 âm tiết thì sẽ biến âm thanh ở giữa

Ví dụ: Wǒ hěn hǎo sẽ thành Wǒ hén hǎo 

    c.2. Biến thanh đặc biệt với bù và yī

• Chỉ cần âm tiết đằng sau mang thanh 4 thì bù và yī sẽ chuyển sang thanh 2.

Ví dụ:   bù ài đọc thành bú ài

           yīyàng đọc thành yíyàng

Lưu ý: Chỉ biến âm, cách viết vẫn phải giữ nguyên.

Gốc	Biến điệu
bù + biàn	bú biàn
bù + qù	bú qù
bù + lùn	bú lùn
yī + gè	yí gè
yī + yàng	yí yàng
yī + dìng	yí dìng
yī + gài	yí gài

4. Bài tập luyện thanh điệu

(Nghe và luyện đọc theo thanh điệu)